Emocje podczas pierwszego skoku ze spadochronem i lotu szybowcem

Opublikowany: 06-10-2009

Ostatnio aktualizowany: 08-03-2021

Zgodnie z teorią Solomona, po emocjach negatywnych następują emocje pozytywne, ponieważ układ nerwowy dąży do wyrównania emocji, tzn. osiągnięcia poziomu optymalnego. Emocja przeciwstawna powstaje wolniej i utrzymuje się dłużej od stanu pierwotnego. Wykres emocji podczas pierwszego w życiu skoku spadochronowego, powinien więc – zgodnie z tą teorią – wyglądać tak jak poniżej.

Aby sprawdzić tę hipotezę, dr Ryszard Makarowski z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego, zbadał 37 osób wykonujących pierwszy w życiu lot szybowcem oraz 11 osób skaczących po raz pierwszy ze spadochronem. Badani wypełniali ankietę w dniu przybycia na lotnisko, w trakcie zakładania spadochronu, przed samym lotem lub skokiem spadochronowym oraz kilka razy po lądowaniu.

Pierwsza część ankiety mierzyła aktywację, czyli gotowość do działania. Na skali od -10 do +10 osoby badane miały za zadanie zaznaczyć swój stan. +10 oznaczało: jestem pełen energii, mogę przenosić góry, chce mi się krzyczeć, skakać, biegać; 0 oznaczało: nie chce mi się nic robić, a -10: bardzo nie chce mi się nic robić, kompletny brak energii.

W drugiej części ankiety badani zaznaczali wartość emocji. + 10 oznaczało: euforia, megazachwyt, 0: brak emocji, obojętność, a -10: przerażenie, panika, megalęk.

W trzeciej części osoby badane miały zaznaczyć, jakie emocje występują u nich w danym momencie. Mogły wybrać spośród następujących: euforia, radość, szczęście, zachwyt, podniecenie, zadowolenie, ciekawość, nadzieja, spokój, ulga, obojętność, zmęczenie, obawa, rozdrażnienie, złość, lęk/strach, przerażenie lub wpisać inną emocję.

Wartości aktywacji i emocji podczas pierwszego w życiu skoku ze spadochronem i lotu szybowcem są przedstawione na poniższych wykresach:

Jak widać, w przypadku lotu szybowcem wartości te są wyższe w momencie przyjazdu na lotnisko. Nie jest to wytłumaczone w pracy dr Makarowskiego, ale moim zdaniem spowodowane jest to tym, że osoby, które miały pierwszy raz polecieć szybowcem (był to lot z instruktorem, za wyciągarką) nie musiały przechodzić dwudniowego kursu, który był potrzebny przed samodzielnym skokiem spadochronowym, więc wiedziały, że czeka ich tylko krótki czas oczekiwania na lot. W przypadku skoku ze spadochronem, wartości te są natomiast wyższe na drugi dzień, co wskazuje, że po skoku spadochronowym pozytywne emocje pozostają na dłużej.

Osoby wykonujące lot szybowcem były badane również podczas lotu (rozmowa z instruktorem), co było niemożliwe w przypadku badanych skaczących ze spadochronem. Nagrania rozmowy świadczą o tym, że podczas lotu występują równocześnie emocje pozytywne i negatywne: lęk, przerażenie, ale i szczęście. Trzecia część ankiety wykazała to samo również przed pierwszym lotem szybowcem lub skokiem spadochronowym.

Teoria emocji przeciwstawnych Solomona nie potwierdziła się więc ani w przypadku osób skaczących ze spadochronem, ani w przypadku latających szybowcem. Podczas ekstremalnych czynności emocje nie zamieniają się w prosty sposób z negatywnych na pozytywne, ale występują jednocześnie.

Bibliografia

dr Ryszard Makarowski „Jakie emocje występują podczas pierwszego w życiu lotu szybowcem oraz pierwszego w życiu skoku ze spadochronem?”, Medycyna Sportowa nr 23/2007

Autor: Maja Kochanowska