Facebook a osobowość

Opublikowany: 25-08-2014

Ostatnio aktualizowany: 30-04-2020

Jedni mają 50 znajomych, inni 500. Jedni aktualizują status raz na kilka miesięcy, inni z kolei dzielą się każdym przebiegniętym kilometrem i każdym zjedzonym obiadem. Jak takie osoby różnią się pod względem osobowości? O tym poniższy artykuł.

Jednym z najczęściej badanych modeli osobowości jest model Wielkiej Piątki, zgodnie z którym na osobowość człowieka składa się pięć wymiarów: ekstrawersja, ugodowość, sumienność, stabilność emocjonalna i otwartość na doświadczenia. Każda osoba posiada każdą z tych cech w pewnym nasileniu.

Ekstrawersja

Wymiar ekstrawersji mówi o tym, jak bardzo dana osoba jest nastawiona na kontakty społeczne. Osoby będące wysoko na skali ekstrawersji są wesołe, aktywne, optymistyczne i gadatliwe. Łatwo zdobywają nowe znajomości i często angażują się w interakcję z innymi.

W internecie, ekstrawertycy spędzają więcej czasu na portalach społecznościowych a na Facebooku należą do większej liczby grup i mają więcej znajomych niż mniej ekstrawertyczne osoby (bardziej introwertyczne). Nawiązują też więcej kontaktów ze swoimi znajomymi, częściej przeglądają ich aktywności, częściej aktualizują swoje statusy i lajkują różne elementy. Natomiast rzadziej niż introwertykom, zdarza im się opublikować na Facebooku coś, czego później żałują.

Ekstrawertycy częściej też przyznają, że jest ważne, aby wyglądać na popularnego na Facebooku i tak też są widziani przez innych. Jako zdjęcie profilowe częściej niż introwertycy wstawiają zdjęcia nietypowe i mało konserwatywne. Częściej również twierdzą, że nie ma na ich profilu niczego, co mogłoby zaskoczyć ich znajomych albo rodzinę.

Z drugiej strony, badania wykazały, że ekstrawertycy wyjawiają na Facebooku mniej informacji o sobie niż introwertycy. Bardziej jest to dla nich miejsce do dzielenia się aktualnymi myślami i aktywnościami, niż zainteresowaniami czy statusem związku, które ich znajomi często i tak znają, dzięki kontaktom poza internetem.

Ugodowość

Osoby w wysokim stopniu ugodowe wg koncepcji Wielkiej Piątki są sympatyczne, uprzejme, elastyczne, ufne i wyrozumiałe. Unikają konfliktów, ale nie odrzucają możliwości nawiązania nowych znajomości.

Zgodnie z badaniami, osoby znajdujące się wysoko na wymiarze ugodowości, częściej aktualizują statusy skupiając się w nich na sobie, niż osoby mniej ugodowe. Częściej też zdarza im się żałować tego co napisały czy opublikowały oraz rzadziej klikają „lubię to”. Przeprowadzone badania mówią jedynie o korelacji między różnymi wskaźnikami, więc przyczyn takich wyników możemy się jedynie domyślać. Autorzy badania sugerują, że być może osoby bardziej ugodowe rzadziej decydują się na polubienie jakiegoś elementu, ponieważ boją się, że mogą w ten sposób urazić swoich znajomych, np. lajkując coś na temat chrześcijaństwa mogliby urazić swoich znajomych muzułmanów. Osoby mniej ugodowe nie przejmują się w tak dużym stopniu, co inni o nich sądzą, więc chętniej wyrażają swoje opinie poprzez polubienia. Nie do końca jestem przekonana, czy to wytłumaczenie jest trafne, ponieważ sama wciąż dostaję od znajomych zaproszenia do polubień różnych stron. Osoba w dużym stopniu ugodowa, aby nie urazić swoich znajomych, zgadzałaby się na polubienie każdej takiej strony. Lepszego pomysłu na wytłumaczenie otrzymanych wyników jednak nie mam. Lękiem przed urażeniem znajomych można by również wytłumaczyć dlaczego częściej żałują swojej aktywności na Facebooku oraz dlaczego częściej piszą na swój temat – pisząc o sobie i nie odnosząc się do innych, nie ryzykują, że napiszą coś, co znajomego urazi.

Osobom mniej ugodowym, częściej natomiast zdarza się napisać albo opublikować coś, co autorzy badania na ten temat nazwali facebookowym faux pas. Chodzi o takie komentarze albo zdjęcia, jakie mogą zrobić negatywne wrażenie na potencjalnych pracodawcach i sprawić, że po przejrzeniu profilu, odrzucą kandydaturę takiej osoby. Mogą to być np. nagie albo półnagie zdjęcia, zdjęcia, na których piją alkohol albo trzymają broń, czy komentarze wskazujące na zażywanie narkotyków.

Sumienność

Wymiar ten mówi o tym, jak bardzo dana osoba jest odpowiedzialna, zorganizowana i zdyscyplinowana. Osoby sumienne cechują się wewnętrzną motywacją i zwykle starają się wykonywać swoją pracę jak najlepiej.

Badania wykazały, że osoby bardziej sumienne spędzają mniej czasu na portalach społecznościowych niż mniej sumienne i ogólnie więcej czasu spędzonego online poświęcają na naukę, niż na rozrywkę. Badania skoncentrowane na Facebooku nie wykazały jednak korelacji między sumiennością a czasem spędzonym na Facebooku i częstością jego używania. Być może dlatego, że Facebook jest używany przez wielu studentów do komunikacji podczas przygotowywania wspólnych projektów oraz do dzielenia się materiałami do nauki?

Osoby sumienne rzadziej polubiają różne strony i należą do mniejszej ilości grup. Rzadziej też postują, niż osoby mniej sumienne. Osobom mniej sumiennym częściej natomiast zdarza się facebookowy faux pas, a jednocześnie rzadziej żałują tego co opublikowały.

Stabilność emocjonalna

Osoby cechujące się wysoką stabilnością emocjonalną są spokojne, zrelaksowane i dobrze radzą sobie ze stresem. Niska stabilność emocjonalna jest nazywana neurotycznością. Takie osoby często doznają smutku, lęku, wstydu i mają trudności z radzeniem sobie ze stresem.

Osoby neurotyczne nawiązują mniej kontaktów społecznych, niż stabilne emocjonalnie, ale więcej czasu spędzają w internecie, szczególnie na czatach. Ich ulubioną częścią Facebooka jest tablica. Spędzają na Facebooku więcej czasu niż osoby stabilne emocjonalnie, ale mają mniej znajomych, rzadziej używają tego portalu do kontaktu ze znajomymi i rzadziej wstawiają zdjęcia. Należą natomiast do większej liczby grup i częściej lajkują różne elementy. Być może osoby neurotyczne, które ze względu na swoje cechy mają trudności w nawiązaniu znajomości i z tego powodu również na Facebooku mają ich niewielu, dołączają do grup, w których mogą spotkać się z pewnym wsparciem i nawiązać wirtualny kontakt. Lajkując różne elementy być może liczą natomiast na odwzajemnienie like’a w przyszłości.

Wykazano też, że osoby w dużym stopniu neurotyczne częściej dzielą się prywatnymi informacjami i częściej zdarza im się opublikować facebookowy faux pas, ale to osoby znajdujące się wysoko na wymiarze stabilności emocjonalnej częściej żałują swojej aktywności na Facebooku.

Otwartość na doświadczenia

Osoby otwarte na doświadczenia to osoby ciekawe świata, wrażliwe estetycznie i kreatywne. Chętnie zdobywają nową wiedzę i poznają poglądy i wartości innych osób. Ci, którzy cechują się niską otwartością na doświadczenia są natomiast konwencjonalni w zachowaniu i mają konserwatywne poglądy na wiele spraw.

Ci, którzy są wysoko na wymiarze otwartości na doświadczenia częściej piszą bloga oraz częściej używają portali społecznościowych. Na Facebooku wyjawiają więcej informacji o sobie, częściej lajkują, należą do większej liczby grup i częściej aktualizują statusy.

Bibliografia

1. Bachrach, Y., Kosinski, M., Graepel, T., Kohli, P., Stillwell, D. (2012). Personality and Patterns of Facebook Usage. WebSci 22-24. (pdf na davidstillwell.co.uk)
2. Karl, K., Peluchette, J., Schlaegel, C. (2010). Who’s Posting Facebook Faux Pas? A Cross-Cultural Examination of Personality Differences. International Journal of Selection and Assessment 18(2), 174-186.
3. Moore, K., McElroy, J. C. (2012). The influence of personality on Facebook usage, wall postings, and regret. Computers in Human Behavior 28, 267-274
4. Quercia, D., Lambiotte, R., Stillwell, D., Kosinski, M., Crowcroft, J. (2012).The Personality of Popular Facebook Users. Session: Social Network Analysis 11-15, 955-964 (pdf na cl.cam.ac.uk)
5. Ross, C., Orr, E. S., Sisic, M., Arseneault, J. M., Simmering, M. G., Orr, R. R. (2009). Personality and motivations associated with Facebook use. Computers in Human Behavior 25, 578-586. (pdf na pbworks.com)

Autor: Maja Kochanowska