3 proste sposoby na zwiększenie zachowań moralnych u ludzi

Opublikowany: 02-01-2022

Większość ludzi czasem zachowuje się nieetycznie i często dzieje się tak nie dlatego, że mają niemoralną osobowość, ale dlatego, że sytuacja sprzyjała nieuczciwemu zachowaniu. Okazuje się jednak, że czasami w prosty sposób można sprawić, że więcej osób w danej sytuacji zachowa się moralnie.

1. Poproś o podpisanie stwierdzenia, że dane są prawdziwe

Wypełniając różne urzędowe formularze często musimy podpisać oświadczenie, że wprowadzone dane są zgodne z prawdą. Oświadczenie takie zmniejsza szansę, że osoba poda nieprawdziwe informacje, ale, co ważne, musi być umieszczone na początku formularza, a nie na końcu.

Max Bazerman i jego współpracownicy przeprowadzili badanie, w którym uczestnicy rozwiązywali zadania matematyczne a następnie mieli samodzielnie podliczyć prawidłowe odpowiedzi na podstawie klucza dostarczonego przez badaczy. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymywali dolara a wyniki zapisywali na formularzu, który miał trzy wersje. W jednej wersji na końcu formularza znajdowało się stwierdzenie, że wprowadzone dane są prawidłowe i miejsce na podpisanie się nazwiskiem, w drugiej wersji oświadczenie to znajdowało się na początku, a w trzeciej nie było takiego oświadczenia.

Okazało się, że wśród osób, które wypełniały formularz bez podpisu, 64% oszukało odnośnie liczby prawidłowych odpowiedzi, wśród osób, które podpisały się na dole oszukało 79% a wśród tych, którzy podpisali się przed uzupełnieniem wyników – tylko 37%.

Ten sam zespół naukowców przeprowadził badanie w realnych okolicznościach, podejmując współpracę z firmą oferującą ubezpieczenia komunikacyjne. Klienci, zawierając umowę ubezpieczenia, musieli wpisać na formularzu aktualny przebieg ich samochodu. Mniejszy przebieg sugeruje rzadsze korzystanie z samochodu, a w związku z tym mniejsze ryzyko wypadku i niższy koszt ubezpieczenia. Na połowie formularzy oświadczenie o prawdziwości danych znajdowało się na początku, a na połowie – na końcu. Okazało się, że ci, którzy podpisywali się na początku zgłaszali przebieg średnio o ponad 10% wyższy niż ci, którzy podpisywali się po uzupełnieniu przebiegu.

Ludzie chcą myśleć o sobie jak o dobrych, uczciwych osobach i, jak pokazują powyższe wyniki badań, samo przypomnienie im, że są uczciwi poprzez podpisanie stwierdzenia o tym, nakłania do postępowania właściwie.

2. Poproś o przypomnienie sobie swoich nieetycznych zachowań

Inny sposób na zwrócenie uwagi na uczciwość danej osoby, to prośba o przypomnienie sobie swoich nieetycznych zachowań, których teraz żałuje.

Ayelet Fishbach i Oliver J. Sheldon przeprowadzili badanie wśród studentów szkoły biznesu. Brali oni udział w symulacji negocjacji między sprzedawcą a kupcem kamienicy. Kupiec planował kupić kamienicę, aby ją wyburzyć i wybudować hotel, natomiast sprzedawca miał na celu przekazać ją komuś, kto ją zachowa. Połowa studentów przed rozpoczęciem negocjacji była proszona o przypomnienie sobie sytuacji, w której oszukali albo nagięli zasady, aby osiągnąć swój cel.

Wyniki pokazały, że spośród osób, które przypomniały sobie własne niemoralne zachowanie, 45% kłamało, aby doprowadzić do podpisania umowy, natomiast u pozostałych odsetek ten wyniósł 67%.

3. Powieś plakat z oczami

Melissa Bateson ze współpracownikami przeprowadziła ciekawe badanie w swoim biurze. W biurze tym znajdował się ekspres do kawy, działający na zasadzie dobrowolnych datków. Każdy pracownik mógł zrobić sobie kawę i zapłacić za nią, zostawiając pieniądze na tacy. Nikt nie sprawdzał kto i ile pieniędzy zostawia, więc system zachęcał do płacenia mniej, niż byłoby to właściwe. Przez 10 tygodni badacze wieszali obok ekspresu plakat, który był zmieniany co tydzień. Na jednym znajdowały się kwiaty, natomiast na drugim para oczu.

Okazało się, że w tych tygodniach, kiedy obok ekspresu do kawy wisiał plakat przedstawiający oczy wpłaty były aż niemal trzykrotnie wyższe niż wtedy, kiedy wisiał plakat z kwiatami. Oczy najwyraźniej sugerowały pracownikom, że ktoś patrzy im na ręce i w ten sposób przypominały, że należy zachować się uczciwie.