Recenzja: Kobiety i dziewczyny w spektrum autyzmu. Wydanie drugie

Opublikowany: 11-08-2025

Od pierwszego wydania książki Sarah Hendrickx „Kobiety i dziewczyny w spektrum autyzmu” minęło 10 lat. Przez ten czas pojawiło się mnóstwo prac naukowych na temat ASD (Autism Spectrum Disorder), autorka zdobyła też więcej doświadczenia podczas swojej pracy z autystycznymi kobietami. W najnowszym wydaniu książki dzieli się więc najbardziej aktualną wiedzą na temat żeńskiego profilu autyzmu.

Kiedyś panowało przekonanie, że autyzm jest to zaburzenie, które występuje tylko albo prawie tylko u chłopców. Później zaczęto zauważać, że również dziewczynki oraz dorosłe kobiety mogą być w spekrtum autyzmu, jednak zaburzenie to często przejawia się u nich trochę inaczej niż u osób płci męskiej. Przede wszystkim, kobiety są lepsze w ukrywaniu swojego autyzmu. Potrafią wyuczyć się „normalnego” zachowania, co nazywa się kamuflowaniem albo maskowaniem. Z tego powodu również psycholodzy i psychiatrzy często nie zauważają, że dana kobieta ma spektrum autyzmu. Obecnie statystyki pokazują, że około jedna trzecia osób autystycznych to kobiety, ale możliwe, że szacunki te są zaniżone.

„Kobiety i dziewczyny w spektrum autyzmu” to komendium wiedzy na temat spektrum autyzmu u osób płci żeńskiej. Autorka książki sama jest w spektrum autyzmu, zajmuje się diagnostyką tego zaburzenia, zwłaszcza u kobiet, a podczas prac nad książką przejrzała ogromną ilość prac naukowych na ten temat i przeprowadziła obszerne wywiady z 45 osobami w spektrum autyzmu, w różnym wieku. Zamieszczone w książce cytaty z wywiadów pozwalają zobaczyć wiele aspektów życia z perspektywy osób autystycznych.

Czytając tę książkę zobaczycie m.in. z jakimi trudnościami zmagają się kobiety w trakcie diagnostyki i dowiecie się jakie korzyści może przynieść diagnoza, nawet jeśli zostanie postawiona dopiero w dorosłym życiu. Sarah Hendrickx pokazuje też, jak wygląda życie osób autystycznych na przestrzeni lat. Jakie objawy można zaobserwować u dziewczynek w okresie niemowlęctwa i dzieciństwa, jak wygląda okres dojrzewania u takich osób, a jak dorosłość i okres menopauzy. Podejmuje temat relacji społecznych autystycznych dziewczyn i kobiet, tożsamości płciowej i seksualności oraz związków uczuciowych. Mówi o ciąży i rodzicielstwie autystycznych matek, o tym jak autystyczne kobiety odnajdują się w środowisku pracy, o specyfice odżywania oraz o występujących u nich często zaburzeniach psychicznych i problemach somatycznych.

Książka ta pozwala lepiej zrozumieć autystyczne osoby płci żeńskiej i to, jak trudne jest ich życie. Na łamach książki wiele razy przewija się temat niezrozumienia i odrzucenia z powodu inności. W ostatnim rozdziale autorka przekonuje jednak, że dzięki wypracowaniu odpowiednich strategii, autystyczne kobiety są w stanie prowadzić satysfakcjonujące życie.

Polecam tę książkę wszystkim psychologom i psychiatrom. Diagnozowanie autyzmu u kobiet nie jest proste, dlatego ważne jest poszerzanie swojej wiedzy na ten temat. Publikacja może być cenna również dla nauczycieli. Jest duża szansa, że trafi wam się dziecko w spektrum autyzmu i może być to dziewczynka. Wasza wiedza na temat spektrum autyzmu na pewno ułatwi wam pracę i pomoże sprawić, aby dziecko lepiej odnajdywało się w szkole. Jeśli nie jesteś pedagogiem ani specjalistą od zdrowia psychicznego, ale masz już pewną wiedzę na temat spektrum autyzmu i chcesz ją poszerzyć, bo być może podejrzewasz to u siebie, również polecam ci tę książkę.

Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autor: Maja Kochanowska