Recenzja: Kobiety i dziewczyny ze spektrum autyzmu

Opublikowany: 12-10-2018

Ostatnio aktualizowany: 19-02-2023

Tak, kobiety też mają autyzm. Zaburzenie to często jednak objawia się u nich inaczej niż u mężczyzn czy chłopców, przez co zostaje niezauważone nawet przez specjalistów. Autorka książki, Sarah Hendrickx, która sama żyje z zaburzeniem ze spektrum autyzmu (ASD), przedstawia specyfikę kobiecego autyzmu i najczęstsze problemy z jakimi zmagają się dziewczyny i kobiety z tym zaburzeniem. 

O autyzmie napisano już wiele. Niedużo jest jednak publikacji o spektrum autystycznym u kobiet, a jak wyjaśnia autorka, kobiety w każdym wieku również zmagają się z tym zaburzeniem. Co więcej, często zmagają się z nim nieotrzymawszy prawidłowej diagnozy, będąc niezrozumiane przez otoczenie i nie rozumiejąc samej siebie. Sarah Hendrickx przedstawia wyniki badań oraz wypowiedzi autystycznych kobiet i rodziców dziewczynek z ASD.

Jak sama mówi:

„Nie należy zakładać, że jeśli czegoś nie widać, to tego wcale nie ma”.

Dziewczynki ze spektrum autyzmu często – ale nie zawsze – są bardzo ciche i postrzegane jako nieśmiałe. Chcą nawiązywać kontakty z innymi, ale zupełnie nie wiedzą jak to zrobić. Nie uczą się reguł społecznych intuicyjnie, tak jak osoby neurotypowe, jednak ich analityczny umysł, umiejętność obserwacji i naśladowania często pozwala im wyuczyć się oczekiwanych zachowań. Dorosłe osoby z ASD dobrze rozwinięte intelektualnie potrafią doskonale maskować swój autyzm i zachowują się jak osoby neurotypowe, chociaż wymaga to od nich dużego wysiłku. Zanim jednak nauczą się jakich zachowań się od nich oczekuje, w życiu społecznym są nieporadne. Jedna z kobiet przedstawionych w książce tak wspomina swoje dzieciństwo:

„Nauczyciele mnie nie lubili, uważali za leniwą i często oskarżali o dążenie do zwrócenia na siebie uwagi, podczas gdy w rzeczywistości robiłam, co mogłam, by nikomu nie wchodzić w drogę.”

Autorka szeroko omawia temat relacji z ludźmi u dzieci, nastolatek i dorosłych kobiet z ASD. Wyjaśnia jakie objawy autyzmu można zauważyć już u małych dzieci, jak wygląda zabawa dziewczynek z autyzmem, w porównaniu do zabaw chłopców, podejmuje kwestię problemów w okresie dojrzewania, tożsamości płciowej a także temat ciąży i macierzyństwa. Nie pominęła też specyfiki życia starszych kobiet ze spektrum autyzmu.

Dużą część materiału Sarah Hendrickx poświęciła problematyce diagnozy u kobiet z ASD i wyjaśnieniu dlaczego odpowiednia diagnoza jest ważna, nawet jeśli ma być postawiona dopiero w dorosłym życiu. Jak mówi jedna z kobiet:

„Przez całe życie o zawrót głowy przyprawiały mnie dociekania, dlaczego te wszystkie rzeczy spotykają właśnie mnie, czemu jestem taka dziwna i nie potrafię żyć tak jak inni ludzie. Dopiero diagnoza uspokoiła mi głowę.”

Wiele kobiet z ASD zmaga się m.in. z migrenami, zespołem jelita drażliwego, zespołem lęku uogólnionego, zespołem chronicznego zmęczenia albo fibromialgią. Wszystkie te schorzenia mogą być wynikiem stresu, który całe życie towarzyszy kobietom, zmuszonym do dostosowywania się do otoczenia i napotykającym na nieprzyjemności z powodu ich odmiennego zachowania. Diagnoza i zrozumienie z czym wiąże się to zaburzenie pozwala na dostosowanie otoczenia do potrzeb osoby z ASD i ułatwienie jej życia szkolnego i zawodowego.

Polecam książkę psychologom i psychiatrom w celu pogłębienia swojej wiedzy o autyzmie. Dużo zyskają dzięki niej również rodzice oraz nauczyciele, którzy znajdą konkretne wskazówki jak postępować z uczennicą ze spektrum autyzmu.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autor: Maja Kochanowska