Artykuły na temat: nieracjonalność

mózg
mózg

Nie wiemy, dlaczego coś lubimy – o postawach świadomych i utajonych

Psychologia, 07-11-2021

Często nasze świadome opinie różnią się od naszych opinii utajonych. Nie wiemy, co lubimy i dlaczego coś lubimy albo nie. Wydaje nam się, że kierujemy się jedną cechą obiektu, podczas gdy tak naprawdę znacznie ma dla nas co innego.

Czytaj więcej
mężczyzna wydaje opinię
mężczyzna wydaje opinię

Jak oceniamy innych ludzi – efekt kontrastu i kilka innych mechanizmów

Psychologia, 12-02-2021

To, jak oceniamy innych ludzi zmienia się pod wpływem wielu czynników. Przykładem jest efekt kontrastu, czyli zależność oceny jednego elementu od porównania do innych elementów. Na przykład mężczyźni, którzy obejrzą zdjęcia modelek, gorzej oceniają urodę swoich żon niż mężczyźni, którzy wcześniej nie obejrzeli zdjęć modelek (Feldman, 1992 za: Tyszka, 1999). Efekt ten działa również w […]

Czytaj więcej
naukowiec
naukowiec

Siła wpływu innych ludzi – konformizm i autorytety

Psychologia, 15-01-2021

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak duży wpływ na nasze zachowanie mogą mieć inni ludzie. Pod wpływem grupy często zachowujemy się zupełnie nieracjonalnie, o czym świadczy między innymi badanie Ascha (1951 za: Tyszka, 1999). Badanym pokazywano jeden odcinek wzorcowy i trzy odcinki porównawcze (m.in. takie, jak na rysunku) i proszono o ocenę, który z […]

Czytaj więcej
lotto
lotto

Wygrana w Lotto a poczucie szczęścia

Psychologia, 14-09-2020

Grasz w Dużego Lotka, bo masz nadzieję, że wygrasz i staniesz się bardziej szczęśliwy? W takim razie nie dość, że wydajesz mnóstwo kasy na grę, w której możesz wygrać z prawdopodobieństwem 1 do 14 milionów, to nawet jeśli wygrasz, i tak prawdopodobnie nie staniesz się bardziej szczęśliwy.

Czytaj więcej
base jump
base jump

„Nie jestem ryzykantem” czyli postrzeganie własnej tolerancji ryzyka u amerykańskich BASE jumperów

Psychologia, 01-08-2020

Miał być artykuł o postrzeganiu swojej skłonności do ryzykowania u skoczków spadochronowych, ale okazuje się, że u osób w USA wygląda to trochę inaczej niż w Polsce. Różnice międzykulturowe?

Czytaj więcej
szklana kula
szklana kula

Efekt pewności wstecznej, czyli „ja wiedziałem, że tak będzie”

Psychologia, 28-06-2020

„Wiedziałam, że będzie padać, było trzeba wziąć parasolkę”, „wiedziałem od początku, że Hiszpania zostanie Mistrzem Europy”, „wiedziałem, że ta impreza będzie słaba” – ile to razy słyszymy tego typu stwierdzenia? I dlaczego ludzie tych parasolek nie biorą, skoro wiedzieli, że będzie padać? Dlaczego stresowali się oglądając mecze, jeśli i tak wiedzieli, kto wygra i po […]

Czytaj więcej
znak błędna droga
znak błędna droga

Heurystyki, czyli myślenie na skróty

Psychologia, 06-05-2020

W codziennym wnioskowaniu często posługujemy się heurystykami, czyli uproszczonymi regułami myślenia. Dzięki ich stosowaniu nie musimy analizować wszystkich informacji, jakie do nas docierają, ale z drugiej strony, takie myślenie na skróty prowadzi do wielu błędów.

Czytaj więcej
piękna kobieta
piękna kobieta

„Nie oceniam po wyglądzie” – naprawdę?

Psychologia, 18-04-2020

Zapewne zgodzicie się, że oceniając innych ludzi nie powinniśmy kierować się ich wyglądem. Wielu z nas wprost deklaruje, że „nie ocenia ludzi po wyglądzie”. Mimo to, często nieświadomie, ale oceniamy na podstawie wyglądu.

Czytaj więcej
wykresy
wykresy

Jak przeciętny człowiek rozumie dane statystyczne

Psychologia, 07-04-2020

Jak wskazują wyniki badań, wielu ludzi ma zadziwiająco niską wiedzę ze statystyki. W jednym z takich badań (Smedslund, 1963 za: Tyszka, 1999) sprawdzano, czy pielęgniarki potrafią ocenić, czy istnieje związek między jakimiś objawami a chorobą. Dano im do przejrzenia 100 sfabrykowanych na potrzeby eksperymentu kart pacjentów, z których każda zawierała informację o tym, czy wystąpił […]

Czytaj więcej
pewny siebie
pewny siebie

Jak dochodzimy do pewności naszych przekonań

Psychologia, 27-03-2020

Wyobraź sobie, że masz odgadnąć, jaka reguła rządzi sekwencją liczb: „2,4,6”. Aby odgadnąć regułę możesz podawać inne ciągi liczb i pytać, czy ciągi te są zgodne z regułą. Zadanie jest pozornie bardzo proste… „10,12,14?” – tak, jest zgodne z tą regułą. „106,108,110?” – tak, ten ciąg też jest zgodny z tą regułą. Nie ma się […]

Czytaj więcej